Van sparen bij de bank, naar beleggen in stukjes vastgoed

Jan-Willem Wiertsema MRE is als notaris gespecialiseerd in vastgoed. Hij is eigenaar van Westerdok Notariaat in Amsterdam en publiceert regelmatig artikelen over juridische en fiscale aspecten van vastgoed. Ook werd hij recent genoemd in de gids ‘who’s who legal’ als vooraanstaand vastgoed jurist.

“Na alle veranderingen in het betaalverkeer staan banken nu aan de vooravond van de slag om het hart van de spaarders. Banken zullen hun best moeten doen om spaarders voor zich te winnen. De jarenlange vanzelfsprekendheid van sparen bij de bank is verleden tijd. Mensen storten hun geld niet meer automatisch op de spaarrekening van de bank. Niet als ze kunnen kiezen uit veilige, flexibele alternatieven tenminste.” Voor Jan-Willem Wiertsema is het duidelijk: in de toekomst zal dit gegeven ook een rol gaan spelen bij vastgoedfinanciering. Financiering door banken zal niet meer zo dominant zijn als nu.

Wiertsema voorziet grote veranderingen die de ‘gewone mens’ in staat stellen makkelijker rechtstreeks in de vastgoedmarkt te beleggen. De notaris gaat zelfs zo ver dat hij hardop durft te twijfelen over de dominante positie van banken in de toekomst: “Voor banken is dit echt een belangrijke strijd om te winnen. Wanneer mensen ervoor kiezen om hun geld niet op een spaarrekening bij de bank te zetten, maar tegen een hoger rendement te beleggen in een liquide vorm van vastgoed, dan heeft dat een enorme impact. Zonder spaarders verdwijnt er een heel belangrijke bron van funding. Als de balans krimpt en de compliancekosten hetzelfde blijven, dan heeft dat een grote betekenis voor de winstgevensheid van banken.”

Innovatie van geldzaken is al een feit
Deze ontwikkeling van het vergroten van het aantal opties met betrekking tot het betalingsverkeer, het uitlenen van het geld of het beleggen in vastgoed is niet helemaal nieuw, aldus Wiertsema. “Dit is geen toekomstmuziek. Mensen denken vaak dat het over een jaar of tien wel anders zou kunnen zijn dan nu, maar innovatie gaat snel en is bovendien al volop aan de gang.” Hij wijst als voorbeeld op de ontwikkeling van het wereldwijd gebruikte PayPal en Adyen. Ook de Engelse verstrekker van persoonlijke leningen Zopa.comis een zeer succesvol concept. Bij Zopa wordt met een relatief klein team veel geld binnen uitgeleend, dat loopt inmiddels op tot meer dan 1,5 miljard pond.” Wiertsema ziet in deze ontwikkelingen een duidelijke trend: “Eerst hebben fintech bedrijven zich gericht op het betalingsverkeer nu richten nieuwe startups zich meer en meer op sparen en beleggen.”

Daar komt bij dat de grenzen tussen lenen, sparen en beleggen zullen vervagen volgens Wiertsema. “Flexibiliteit in beleggingsproducten wordt veel belangrijker in de nabije toekomst. Mijn verwachting is dat het beleggen in kleine stukjes, goed verhandelbare vastgoed of door vastgoed gedekte obligaties een vlucht gaat nemen. Illustrerend voor deze beweging is ook de relatief korte looptijd van beleggingsfondsen ten opzichte van beleggingsfondsen van voor de crisis.”

De gewone mens aan de macht
Sparen levert vanwege de lage rentestand te weinig op. Vanuit dat gegeven gaan mensen zoeken naar alternatieven. Het is een zoektocht die de vanzelfsprekendheid van een spaarrekening bij de bank aantast.

“De introductie van een systeem waarbij vastgoed eenvoudig in kleine stukjes kan worden verhandeld kan ervoor zorgen dat mensen met kleinere bedragen in het vastgoed kunnen stappen. Mits het aanbod wordt afgestemd op de vraag kunnen de stukjes vastgoed goed worden verhandeld en kan het een aantrekkelijk alternatief zijn voor een klassieke spaarrekening.”

De kansen van Blockchain
Wiertsema benadrukt dat hij geen glazen bol heeft, maar dat hij in de mogelijkheden van nieuwe digitale technologie een concurrent ziet voor de gevestigde orde. “Door de voortdurende innovatie in de IT sector zijn allerlei transactiekosten verlaagd, alle illiquide typen vermogen – zoals vastgoed – maar ook auto’s ondervinden nu de gevolgen van de verdere opmars van IT en zullen op termijn sterk veranderen. Denk bijvoorbeeld aan de techniek achter Bitcoin, die daarbij een rol kan spelen. Kortom, het zou het mij niet verbazen als je een shift gaat zien van mensen met een spaarsaldo op de bank, naar mensen die stukjes goed verhandelbare vastgoed of door vastgoed gedekte obligaties bezitten.”